به گزارش ایرنا، حسام الدین آشنا روز پنجشنبه در مراسم افتتاح نخستین هم اندیشی سیاست گذاران منابع آب با عنوان بهره وری و حکمرانی پایدار منابع آب، افزود: حکمرانی مجموعه ای از اقدام های فردی و نهادی، عمومی و خصوصی برای برنامه ریزی و اداره مشترک امور و فرآیند مستمری از ایجاد تفاهم میان منافع متفاوت و متضاد در قالب اقدام های مشارکتی و سازگار است که شامل نهادهای رسمی، غیررسمی و سرمایه اجتماعی شهروندان است.
وی افزود: حکمرانی بر همیاری حکومت و جامعه مدنی مبتنی است و این مفهوم بر این اصل بنیادی استوار است که حکومت ها به جای اینکه به تنهایی مسئولیت کامل اداره جامعه را در تمام سطوح آن برعهده گیرند، بهتر است در کنار شهروندان، بخش خصوصی و نهادهای مردمی به عنوان یکی از نهادها یا عوامل مسئول اداره جامعه محسوب شوند.
وی اظهارداشت: حکمرانی بر فرآیند خلق توافق تاکید دارد که تصمیم ها با توجه به روابط پیچیده بین شماری از بازیگران با اولویت ها و سلایق متفاوت گرفته می شود.
وی با بیان اینکه در فضای حکمرانی، روابط یک جانبه جای خود را به روابط چند جانبه می دهد، افزود: فضای حکمرانی فضایی افقی است و دولت خود را در یک سطح با دیگر نهادها قرار می دهد؛ یعنی کنشگران به قدری از یکدیگر استقلال دارند که نمی توانند چیزی را بر دیگری تحمیل کنند اما در عین حال آنقدر به یکدیگر وابسته اند که می دانند بدون یکدیگر قادر به اقدام نیستند.
وی اظهارداشت: تحلیل سیاست گذاری ناظر بر تحلیل فرآیندهای مناقشه برانگیز تصمیم گیری است و شامل تحلیل فرآیندهای تخصیص اعتبار و تحلیل آثار این تصمیم ها بر دسترسی ذی نفعان مختلف به منابع ، خدمات، افزایش کارآمدی، عدالت و توانمندی های ذینفعان مختلف می شود.
وی درباره حکمرانی آب، گفت: حکمرانی آب عبارت است از نظام های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اداری که دست اندرکار هستند و مستقیم و غیرمستقیم بر بهره برداری، توسعه و مدیریت منابع آب موثرند و ارایه خدمات آب را در سطوح مختلف جامعه تحت تاثیر قرار می دهند.
وی، حکمرانی آب را مستلزم تحلیل پیوستگی های اکولوژیک، اجتماعی و فنی دانست و گفت: از منظر سیاست گذاری، وقتی دو مقوله قدرت و منافع در میان است (در هر موضوعی ازجمله آب و مدیریت منابع آب)، تحقق خیر جمعی که هدف سیاست گذاری عمومی است، به شدت تحت تاثیر شفاف سازی در چهار محور
• دقت در تعریف مسئله،
• آشکارسازی داده ها و اطلاعات درباره مسئله،
• دخالت دادن ذی نفعان و ذی ربطان در فرآیند تصمیم گیری و
• اجازه دادن برای نظارت عمومی بر فرآیند
قرار دارد که موضوع سیاست گذاری آب در هر چهار محور، دچار خدشه های اساسی است.
وی افزود: برای مثال هنوز سهم کمبود در منابع آب و کمبود در مدیریت منابع آب مشخص نشده و حتی شفاف سازی در تعریف سهم مدیریت سازه ای آب در عرصه های مختلف کشاورزی هم صورت نگرفته است.
آشنا در خصوص شفاف سازی داده ها گفت: گزارش های ارزیابی اقتصادی، اجتماعی و ارزیابی های محیط زیستی سدها و سازه های آبی در دسترس همگان نیست در حالی که این ارزیابی ها باید در دسترس همگان باشد چرا که اگر برای خیر جمعی، کاری می کنیم، باید جمع و نهادهای تخصصی قادر باشند در باره مستند اقدام های تامین کننده خیر جمعی، قضاوت کنند.
وی با بیان اینکه صاحب قدرت می کوشد تا خود را نماینده خیر جمعی جلوه دهد و بدون ذینفعان برای آنان سیاست گذاری کند، گفت: از بالا با دولتی کردن منابع آب، ذیفعان را نادیده گرفتیم و تا سطح تصمیم درباره مدیریت سازه ای منابع آب به نظر کشاورز بی توجه هستیم.
وی با تاکید بر اینکه در نشستی تخصصی با حضور برترین کشاورزان ایران، آنان به صراحت گفته اند که دولت در عمل حاضر نیست اختیار و قدرت ناشی از تسلط بر منابع آب را با ذینفعان به مشارکت بگذارد، تصریح کرد: مواردی که موضوع توسعه تامین آب تعریف شده، متعدد است حال آنکه همان ذینفعانی که آب را برای ایشان تامین می کنند، مسئله خود را با دلیل و مستند، چیز دیگری تعریف می کنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو، وی با بیان اینکه ابعاد اجتماعی و فرهنگی مدیریت منابع آب مغفول می ماند، گفت: به استناد شواهد قاطع می توان نشان داد که هزاران انسان و صدها سکونتگاه در پروژه های سد سازی قربانی شده اند و ده ها سایت باستانی به زیر آب رفته و در سدهای در حال ساخت تهدید شده اند.
وی افزود: هزینه ساخت سدها سر به هزاران میلیارد تومان می زند، اما هزینه ای که پس از مدت ها تلاش فعالان فرهنگی به کاوش در سایت های باستان شناختی سدها اختصاص می یابد، چند ده میلیون تومان است و حتی وجه ارتباطی، فرهنگی و سبک زندگی مصرف آب مغفول می ماند.
مشاور فرهنگی رییس جمهوری اظهارداشت: ابعاد و فرآیند سیاسی منجر به تعریف مسئله و راهکارهای مدیریت بحران آب پنهان می شود و کل مسئله در لفافه ای از ملاحظات فنی، سازه ای، اقتصادی و امنیتی پیچیده و مقاصد لابه لای این ملاحظه ها گم می شود.
وی یادآور شد: کوشش می شود تا نسبت لابی های سیاسی، تلاش برای کسب رای، ایجاد نفوذ منطقه ای و تغییر در الگوهای تخصیص منابع که همگی فرآیندها و مقصودهای سیاسی هستند، پنهان شود.
وی ایدئولوژیک و هویتی شدن راهکارهای سازه ای را به عنوان یک گزاره دیگر در حکمرانی منابع آب عنوان کرد و گفت: همواره باید هر راهکار توسعه ای را در نسبت با ارزش های غایی و نتایج منتج از آن ارزیابی کرد.
به گفته آشنا، اگر معیار سنجش اثربخشی در مصرف آب کشاورزی صنعتی را معادل ارزی و ارزش صادراتی آن در نظر بگیریم، تمام معادله های ما در مفهوم به صرفه بودن تغییر می کند و با واقعی کردن قیمت های منابع، انرژی های نو را هم با صرفه خواهیم دید.
آشنا، مزیت های نسبی کشور را کسب وکارهای سبز، انرژی های نو و اکوتوریسم و بوم گردی مسئولانه عنوان کرد و گفت: ایران در کمربند نیمه خشک جهان باید چیدمان توسعه اش به سمت کمترین وابستگی معیشتی به سرزمین باشد و شاید آرمان توسعه ای خودکفایی کشاورزی از اشتباه های راهبردی است.
|
