از سطح زمین خیابان دانشگاه، ٢٤متر با آسانسور پایین میرویم. مقصد ما و
مهندسان پروژه برج ٣٤طبقه تجاریاقامتی دانشگاه، رسیدن به زمین خشکی است
که تا همین دو ماهونیم پیش در آن گودال بزرگ آبی شکل گرفته بود و
رسانهها از این دردسر تازه برای شهرمان در آن روزها با عنوان «دریاچه
خیابان دانشگاه» یاد میکردند. سهسال پیش با ورود آب از بدنه و دیواره گود
پروژه مدنظر، این دریاچه بهوجود آمد. هر روز بر حجم آب افزوده میشد.
تاحدیکه اگر سال٩٠ عمق آب ١٠سانتیمتر بود، در آبان٩٢، به سهمتر و
٨٠سانتیمتر رسید. این گودال بزرگ آب، شده بود دغدغه بزرگ ساکنان این
محدوده در خیابان دانشگاه که شاید یکی از همان روزها، پایههای ساختمانی نم
بکشد و فرو بریزد یا اصلا رانش زمین اتفاق بیفتد. در این میان، پیگیریهای
روزنامه شهرآرا ، دادگستری، شهرداری منطقهیک، سازمان نظاممهندسی و شرکت
آب و فاضلاب مشهد، مالکان را وادار کرد تا برای چارهجویی آستین بالا
بزنند. سرانجام در روزهای پایانی اسفند سال٩٢، آب بهطور کامل مهار و
تخلیه شد و هماکنون عملیات آببندی کف پروژه درحال انجام است. ورود «دوستی» به مشهد، ما را به آب کشاند
مجید غنیان،عنوان میکند: از سال٨٦ که کار احداث برج تجاریاقامتی
دانشگاه در ٣٤طبقه آغاز شد تا سال٩٠، چند مرحله گودبرداری انجام دادیم و
تا مرحله اجرای سازه نگهبان هم پیش رفته بودیم که آب از کف گود و بدنه برج
بیرون زد. در مطالعات انجامشده قبل از گودبرداری، نشانی از سفره آب
زیرزمینی نبود و نوسانات آب در منهای ٢٦متر از سطح زمین مشخص شده بود، اما
در سال٩٠ با ورود آب به پروژه، مطالعات دوباره، نشان داد که سفره آب
زیرزمینی به کد منهای ١٨متر از سطح زمین رسیده است. او درباره دلیل
بالاآمدن آب، به محتملترین فرضیه اشاره میکند و میگوید: با ورود سد
دوستی به چرخه مصرف آب مشهد، چاههایی که به بهانه بحران آب مشهد در سال
های ٨٥،٨٦ حفر شده بودند، از مصرف خارج شدند و بدون استفاده ماندند و در
نهایت بالا آمدند. بدینترتیب آبهای زیرزمینی شهر، آبهای سطحی و حتی
فاضلاب چاههای جاذب به هم پیوسته و بهدلیل خارجنشدن آب و بیمصرف ماندن
آن، سفره جدید آبی زیر شهر مشهد ایجاد شد. که شیب مرکز شهر، آن را به این
سو کشانده است و اینگونه از دل پروژهها هویدا میشود. تهدیدی در کمین قدبلندها
غنیان با بیان اینکه یکسالونیم است، مشغول مهار آب هستند، اظهار
میدارد: در صورت تداوم آبگرفتگی، خطرهای زیادی ساختمانهای بلندمرتبه
اطراف، از جمله برج آلتون را تهدید میکرد. از طرفی کسی در مشهد جسارت ورود
به این پروژه را نداشت؛ چون در مشهد سابقه احداث سازه در آب وجود نداشت.
اما کارفرمای جدید پروژه، به ما اطمینان کرد و در صرف هزینهها محدودیت
قائل نشد. بدینترتیب مطالعات انجام شد و تمهیدات لازم برای گرفتن مشاوران
مختلف ایرانی که با موضوع احداث سازهها در آب درگیر هستند، انجام شد. در
این میان، از تکنیکهایی که در کشورهای همسایه مثل ترکیه، مالزی و دبی برای
مهار آب انجام میشد نیز بهره گرفتیم. جلوگیری از ورود آب مرحله به مرحله
طراح سیستم آببندی از دیواره و کف پروژه و مشاور فنی پیمانکار با بیان
اینکه اسفندماه٩٢ آب تخلیه شد، میگوید: با توجه به اینکه آب از کف و
دیواره گود وارد پروژه میشد، مرحله به مرحله از ورود آن جلوگیری کردیم.
در ابتدا به مهار آب بدنهها پرداختیم. بدینصورت که بدنه را دومتر بالاتر
از سطح آب، با اجرای سیستم زهکشهای چند لایه، تزریقهای تحکیمی و اجرای
بتن آببند ایمن کردیم و به صورت مرحلهای با استفاده از تمهیدات ویژه، آب
ورودی از دیواره کنترل و نفوذ آب از بدنه به کف بهطور کل قطع شد. سپس وارد
مرحله مهار آب و آببندی کف پروژه شدیم که تاکنون ٣٠درصد پیشرفت فیزیکی
داشته است. سهیل قره درباره چگونگی تخلیه آب جمعشده هم میگوید: آب
را با شبکه انتقال به کال قرهخان وارد کردیم که در اجرای این کار شهرداری
منطقه در صدور مجوزهای لازم برای رسیدن به محل کال مساعدتهای لازم را
انجام داد. آب زیر دامن شهر آمده است اما ماجرای بالاآمدگی آب در
مشهد، محدود به خیابان دانشگاه نمیشود و اینطور که سعید رسولی، مشاور
عالی پروژه میگوید؛ پروژههای زیادی بهویژه در خیابان امام رضا(ع) هستند
که بالاآمدن تراز آبهای زیرزمینی مشهد در حدود هفت متر از سال گذشته تا
امسال، ممکن است برای آنها مشکلساز شود. البته او تأکید دارد که
نهادهای مختلف به تدابیری میاندیشند تا این آبها را مهار کنند و با توجه
به بحران آب موجود، برای آن مصرفی بیندیشند. وی در این باره از اقدام
آبفای مشهد برای نگهداشتن سطح آب زیرزمینی در تراز مشخص، با روشنکردن
چاههای آبی که خاموش شده بود، خبر میدهد و میگوید: در سازمان آب بحثی
مطرح شده است مبنی بر برداشت این آب برای آبیاری فضای سبز و آب غیرشربِ
بهداشتی که البته مستلزم کار زیادی است تا مجوز استفاده از این آب را صادر
کنند؛ چون در شهر مشهد چاههای جاذب فاضلاب زیاد داشتیم و بنابراین
فاضلابها هم ممکن است وارد این آبهای زیرزمینی شده باشد. این کارشناس
تأکید میکند: مجریان طرحهای ساختمانی که بیش از ١٠متر در مناطق خاصی در
مشهد گودبرداری میکنند، باید مجاب شوند تا قبل از مطالعات، دست به
گودبرداری نزنند. لیلا کوچکزاده منبع : روزنامه شهرآرا مورخ 93/3/3
|