عوارض سدهای بدون مطالعه
عباس محمدی کارشناس و محقق اقتصاد کشاورزی در یکی از روزنامه های صبح در یادداشتی با عنوان «توسعه سرد یا سدهای توسعه» می نویسد : سد سازی مشکل کم آبی را حل نمی کند، بلکه در این مورد به طور معمول مشکل را از یک منطقه به منطقه ای دیگر منتقل می کند. نمونه بارز این موضوع، سد امیر کبیر کرج است که بخشی از آب شهر تهران را تامین می کند اما سبب کم آبی منطقه شهریار، پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و رو به زوال رفتن کشاورزی در آن منطقه شده است. احداث سد بر روی زاینده رود در تنظیم آب برای شهر اصفهان و بالادست آن و نیز برای صنایع فولاد مبارکه مفید بوده است، اما از اصفهان به پایین ( ورزنه تا تالاب گاوخونی ) موجب کم آبی شده و در عمل، گاوخونی را از حیات تهی کرده که گاه به درگیری های اجتماعی هم منجر شده است. نه تنها تالاب ها و دریاچه ها ( به عنوان مثال دریاچه ارومیه ) با سد سازی بر روی رودخانه های ورودی شورتر می شوند و رو به زوال می روند، بلکه حتی گاهی دریاها نیز دچار مشکل می شوند.
مهندس ناصر مقدسی معاون امور مناطق خشک و نیمه خشک سازمان جنگل ها و مراتع کشور نیز تاکید می کند : در مطالعات سد سازی ملاحظات زیست محیطی باید اولویت اول باشد زیرا تالاب ها، برکه ها و دریاچه ها که در پایین دست حوضه آبریز قرار گرفته اند، هر یک کارکرد های تعریف شده و نقش حیاتی در چرخه محیط زیست دارند. این در حالی است که ما بدون توجه به این واقعیت با احداث سد، مانع ورود آب به این زیست بوم ها می شویم.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه تهران که مطالعات زیربنایی سازه های مهندسی آب را تدریس می کند نیز معتقد است : در برخی موارد سدها نه تنها باعث جمع آوری آب های پراکنده سطحی نمی شوند بلکه حتی موجب فراهم کردن شرایط خروج آب « حیز انتفاع » نیز می شوند.
وی می افزاید : سدها موجب جمع آوری آب شده و از دسترس خارج شدن آب جلوگیری می کند اما این واقعیت نیز باید در نظر گرفته شود که تجمع آب به صورت دریاچه پشت سدها باعث تبخیر حجم زیادی از آب شده که مطالعات نشان می دهد این رقم بین 7 الی 9 میلیارد مترمکعب و در برخی از مطالعات تا بالای 10 میلیارد مترمکعب را در کشور به ثبت رسانده و این در واقع به معنای نابودی آب و کمک به تبخیر آن است.
این استاد دانشگاه تاکید می کند : باید بپذیریم که بخشی از تخریب جنگل ها که گفته شده بین 5 تا 7 میلیون هکتار است بر اثر سد سازی بوده است.